Περίπου 40 εκατομμύρια Αμερικάνοι ενήλικες – σχεδόν το 18% του πληθυσμού από 18 ετών και άνω – εμφανίζουν αγχώδη διαταραχή οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή. Αγχώδεις διαταραχές εμφανίζει επίσης ένα στα οχτώ παιδιά. Έρευνες δείχνουν, ότι παιδιά με αγχώδεις διαταραχές που δεν έχουν αντιμετωπιστεί, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να έχουν κακή απόδοση στο σχολείο, να χάσουν σημαντικές κοινωνικές εμπειρίες και να στραφούν στην κατάχρηση ουσιών.
Αγχώδεις Διαταραχές
Τι είναι οι Αγχώδεις Διαταραχές;
Το άγχος είναι μια φυσιολογική αντίδραση στην πίεση – η φυσική αντίδραση του μυαλού και του σώματος σε απειλητικές για αυτά συνθήκες. Ένα ποσοστό ανησυχίας και άγχους είναι φυσιολογικό για όλους – στην πραγματικότητα, μπορεί να μας βοηθήσει να επικεντρωθούμε σε μια επικείμενη προθεσμία ή παρουσίαση, ή στο να αντιμετωπίσουμε μια τεταμένη κατάσταση. Όμως, όταν το άγχος είναι έντονο, τα συμπτώματα διαρκούν για αρκετές εβδομάδες, και όλο αυτό οδηγεί σε υπερβολικό, παράλογο φόβο καθημερινών καταστάσεων που παρεμβαίνει στις φυσιολογικές δραστηριότητες και ξεπερνά τα όρια της εξουθενωτικής διαταραχής.
Οι αγχώδεις διαταραχές είναι σοβαρές ασθένειες του εγκεφάλου. Όταν δεν αντιμετωπίζονται, οι αγχώδεις διαταραχές μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις προσωπικές σχέσεις ενός ατόμου ή την ικανότητά του να εργαστεί ή να μελετήσει. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, ακόμη και οι απλές και καθημερινές δραστηριότητες, όπως τα ψώνια, το μαγείρεμα ή μια έξοδος, μπορούν να πραγματοποιηθούν με μεγάλη δυσκολία. Επιπλέον, οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάχρηση ουσιών και απομόνωση από φίλους και οικογένεια.
Τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές αντιλαμβάνονται περισσότερες απειλές, οι οποίες υπερδραστηριοποιούν τον μηχανισμό «πάλη ή φυγή» του οργανισμού τους. Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει μια γνήσια φυσική αντίδραση σε καθημερινούς ανθρώπους, μέρη ή πράγματα. Τα άτομα αυτά πιστεύουν ότι ο κίνδυνος καραδοκεί σε κάθε γωνία και ότι κάτι φριχτό θα συμβεί εάν ορισμένα πράγματα δεν γίνουν με συγκεκριμένο τρόπο. Αυτό τους αφήνει με μια συνεχή αίσθηση ταραχής και νευρικότητας.
Σε αντίθεση με το σχετικά ήπιο, σύντομο άγχος που προκαλείται από ένα αγχωτικό συμβάν (όπως η δημόσια ομιλία ή ένα πρώτο ραντεβού), οι αγχώδεις διαταραχές διαρκούν τουλάχιστον έξι μήνες και μπορεί να επιδεινωθούν αν δεν αντιμετωπιστούν. Τα συμπτώματα άγχους είναι πραγματικά και κανείς δεν πρέπει να ντρέπεται για αυτά. Επιπλέον, μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Ενδείξεις και Συμπτώματα
Τα άτομα που πάσχουν από αγχώδεις διαταραχές συχνά βιώνουν έντονα συμπτώματα που τους κάνουν να αισθάνονται εξαιρετικά άβολα, αβοήθητοι και εκτός ελέγχου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Συνεχή ανησυχία
- Φόβο ή Σύγχυση
- Επίμονες σκέψεις
- Αποφυγή ανθρώπων, τόπων ή πραγμάτων
- Μυϊκή ένταση
- Σωματική αδυναμία
- Κακή μνήμη
- Ιδρώτα
- Ρίγος
- Ανησυχία, αδυναμία χαλάρωσης
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Λαχάνιασμα
- Ζάλη
- Ταχυπαλμία ή αρρυθμία
- Στομαχόπονο
- Άλγη και πόνους
Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι αγχωδών διαταραχών:
- Διαταραχή Γενικευμένου Άγχους (GAD)
- Διαταραχή Πανικού
- Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή/Κοινωνική Φοβία
Κάθε αγχώδης διαταραχή έχει διαφορετικά συμπτώματα, αλλά όλες περιστρέφονται γύρω από υπερβολικό, παράλογο φόβο και τρόμο. Άλλες αναγνωρισμένες αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν άγχος αποχωρισμού, ειδικές φοβίες, και αγχώδη διαταραχή που προκαλείται από ουσίες ή φάρμακα.
Πόσο συχνές είναι οι Αγχώδεις Διαταραχές;
Διάγνωση
Μια αγχώδης διαταραχή μπορεί να διαγνωστεί εάν ένα άτομο εμφανίσει ακατάλληλη αντίδραση σε μία κατάσταση και δεν μπορεί να διαχειριστεί την αντίδραση αυτή, και εάν το άγχος περιορίζει τη λειτουργικότητά του για περισσότερο από έξι μήνες. Όπως συμβαίνει με όλους τους τύπους ασθενειών, χρειάζεται να αναλάβει ένας γιατρός για να δώσει μία σωστή διάγνωση. Αφού αποκλείσει άλλες ασθένειες, ο γιατρός μπορεί να συστήσει έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, όπως έναν ψυχίατρο.
Θεραπεία
Αποτελεσματικές θεραπείες για αγχώδεις διαταραχές υπάρχουν, ενώ έρευνες προσφέρουν νέες, βελτιωμένες θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους με αγχώδεις διαταραχές να ζήσουν παραγωγικά και ικανοποιημένοι από τη ζωή τους. Σε γενικό πλαίσιο, τα άτομα ακολουθούν φαρμακευτική θεραπεία, συγκεκριμένους τύπους ψυχοθεραπείας ή έναν συνδυασμό των δύο. Πιθανότατα, κάποιοι άνθρωποι να ανταποκριθούν στη θεραπεία μετά από λίγες εβδομάδες ή μήνες, ενώ άλλοι μπορεί να χρειαστούν παραπάνω από έναν χρόνο. Η θεραπεία μπορεί να είναι περίπλοκη για ανθρώπους που εμφανίζουν περισσότερες από μία αγχώδεις διαταραχές ή αν πάσχουν από άλλες συνυπάρχουσες νόσους. Γι’ αυτό τον λόγο κάθε θεραπεία πρέπει να είναι ειδικά προσαρμοσμένη στο κάθε άτομο.
Συνοδές Διαταραχές
Είναι σύνηθες φαινόμενο για τις αγχώδεις διαταραχές να εμφανίζονται παράλληλα με άλλες ψυχικές ή σωματικές νόσους, όπως για παράδειγμα η κατάθλιψη ή η κατάχρηση ουσιών. Παρόλο που ορισμένα ναρκωτικά κάνουν κάποιους ανθρώπους να αισθάνονται λιγότερο αγχωμένοι όταν βρίσκονται υπό την επήρεια, το άγχος αυξάνεται όταν περάσει η επίδρασή τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι συνοδές διαταραχές χρειάζεται να αντιμετωπιστούν πριν ανταποκριθεί το άτομο στην θεραπεία της αγχώδους διαταραχής.
Διαταραχή Γενικευμένου Άγχους (GAD)
Η διαταραχή γενικευμένου άγχους (GAD) χαρακτηρίζεται από επίμονη, υπερβολική και μη ρεαλιστική ανησυχία για καθημερινά πράγματα. Άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή βιώνουν χρόνια, υπερβολική ανησυχία και ένταση. Περιμένουν συχνά τα χειρότερα να συμβούν, ακόμη και όταν δεν υπάρχει προφανής λόγος ανησυχίας. Αναμένουν μια καταστροφή και ανησυχούν σε υπερβολικό βαθμό για τα χρήματα, την υγεία, την οικογένεια, τη δουλειά ή άλλα ζητήματα. Άλλες φορές, ο πυρήνας της ανησυχίας είναι δύσκολο να εντοπιστεί.
Μερικές φορές, μόνο η σκέψη του να τα βγάλουν πέρα μέσα στη μέρα προκαλεί άγχος στα άτομα με αυτή τη διαταραχή. Δεν ξέρουν πώς να διακόψουν τον κύκλο της ανησυχίας και αισθάνονται ότι είναι πέρα από τον έλεγχό τους, παρόλο που συνήθως συνειδητοποιούν ότι το άγχος τους είναι πιο έντονο απ’ όσο δικαιολογεί η περίσταση – ότι είναι παράλογο. Ωστόσο, το άγχος αρκεί για να προκαλέσει εξουθένωση, πονοκεφάλους, ναυτία ή άλλα σωματικά συμπτώματα.
Σε αντίθεση με άτομα με άλλες αγχώδεις διαταραχές, τα άτομα με GAD δεν συνηθίζουν να αποφεύγουν ορισμένες καταστάσεις ως αποτέλεσμα της διαταραχής τους. Όταν το επίπεδο του άγχους τους είναι ήπιο, μπορούν να λειτουργήσουν σε κοινωνικό και επαγγελματικό πλαίσιο. Παρ’ όλα αυτά, αν είναι έντονο το επίπεδο άγχους, η GAD μπορεί να είναι εξουθενωτική, καθιστώντας ακόμη και τις πιο απλές καθημερινές εργασίες ιδιαίτερα απαιτητικές.
Πόσο συχνή είναι η διαταραχή γενικευμένου άγχους;
Η GAD εκδηλώνεται σε 6,8 εκατομμύρια ενήλικες στις Η.Π.Α., σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή. Η διαταραχή εμφανίζεται σταδιακά και μπορεί να εκδηλωθεί οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Τις περισσότερες φορές, εμφανίζεται στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και κατά την ενήλικη ζωή. Σύμφωνα με την Ένωση Άγχους και Κατάθλιψης της Αμερικής, είναι δύο φορές πιο πιθανό να επηρεαστούν γυναίκες από τη διαταραχή. Επιπλέον, η GAD εκδηλώνεται συχνά σε συγγενείς ατόμων που την έχουν ήδη παρουσιάσει. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι βιολογικοί παράγοντες, το οικογενειακό περιβάλλον και τα βιώματα, κυρίως τα αγχώδη, παίζουν όλα ρόλο.
Ενδείξεις και Συμπτώματα
Τα άτομα με διαταραχή γενικευμένου άγχους κυριεύονται από άγχος καθημερινά και πιθανώς καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό διαταράσσει τις κοινωνικές δραστηριότητες και προκαλεί προβλήματα στην εργασία, στις σπουδές ή στις οικογενειακές σχέσεις. Επιπλέον, φαίνονται ευερέθιστοι, νευρικοί και δεν μπορούν να ηρεμήσουν. Συνήθως δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή να έχουν συνεχόμενο ύπνο, έτσι είναι κουρασμένοι όλη την ώρα. Αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη συγκέντρωση – ή το μυαλό τους αδειάζει.
Ο συναισθηματικός πόνος συνδυάζεται με σωματικά συμπτώματα, ιδίως ρίγος, σπασμούς, πονοκεφάλους, μυϊκή ένταση ή ανεξήγητους πόνους. Εκείνοι που παρουσιάζουν GAD τείνουν να ιδρώνουν ή να έχουν εξάψεις, στομαχόπονο και συχνές επισκέψεις στο μπάνιο. Μπορεί να αισθάνονται ζάλη ή εξάντληση, ή σαν να έχουν ένα εξόγκωμα στον λαιμό τους. Πολλά άτομα με GAD τρομάζουν ευκολότερα από άλλους ανθρώπους.
Θεραπεία
Όπως άλλες αγχώδεις διαταραχές, η διαταραχή γενικευμένου άγχους είναι θεραπεύσιμη. Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία είναι αποτελεσματική για πολλούς ανθρώπους, βοηθώντας τους να αναγνωρίσουν, να κατανοήσουν και να τροποποιήσουν ελαττωματικά πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς. Αυτό επιτρέπει στα άτομα με GAD να ελέγχουν την ανησυχία τους. Μπορούν επίσης να λαμβάνουν και φαρμακευτική αγωγή. Συνήθως συνταγογραφούνται αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά για την αντιμετώπιση της διαταραχής. Επιπλέον, ένα θεραπευτικό σχήμα για την διαταραχή αυτή μπορεί να περιλαμβάνει τεχνικές χαλάρωσης, διαλογισμό, γιόγκα, σωματική άσκηση και άλλες εναλλακτικές θεραπείες.
Συνοδές Διαταραχές
Άλλες αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη ή κατάχρηση ουσιών συνοδεύουν συχνά τη GAD, η οποία σπάνια εμφανίζεται μόνη˙ οι συνοδές διαταραχές πρέπει να αντιμετωπιστούν με κατάλληλες θεραπείες.
Διαταραχή Πανικού
Με τις «κρίσεις πανικού» να τη χαρακτηρίζουν, η διαταραχή πανικού προκαλεί μια ξαφνική αίσθηση τρόμου που μπορεί να προκύψει οποτεδήποτε, οπουδήποτε, επανειλημμένα και συνήθως χωρίς προειδοποίηση – ακόμη και στον ύπνο. Ενώ οι περισσότερες κρίσεις διαρκούν κατά μέσο όρο μερικά λεπτά, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν έως και δέκα λεπτά. Σε σπάνιες περιπτώσεις, είναι πιθανό να διαρκέσουν μία ώρα ή και παραπάνω. Αυτά τα επεισόδια έντονου φόβου συνοδεύονται από σωματικά συμπτώματα όπως πόνο στο στήθος, ταχυπαλμία, δύσπνοια, ζάλη ή εντερικούς πόνους. Σε σύγκριση με τις άλλες αγχώδεις διαταραχές, η διαταραχή πανικού οδηγεί τους περισσότερους ανθρώπους στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.
Ορισμένα άτομα με τη διαταραχή αυτή βιώνουν μη ρεαλιστική ανησυχία και ζουν με τον φόβο ότι θα έχουν κι άλλες κρίσεις πανικού. Ντρέπονται και αισθάνονται ανασφαλείς, ενώ αποφεύγουν μέρη στα οποία είχαν βιώσει κρίση. Πιθανότατα να μην μπορούν να οδηγήσουν, να εργαστούν, να πάνε στο σχολείο ή σε σχολή, να κάνουν ψώνια, να δούνε φίλους ή να διαχειριστούν δραστηριότητες της καθημερινότητας. Περίπου το ένα τρίτο των ατόμων που εμφανίζουν διαταραχή πανικού κυριεύονται τόσο πολύ από φόβο, που δεν μπορούν να απομακρυνθούν από τα σπίτια τους ή από άλλα ασφαλή περιβάλλοντα, μια κατάσταση γνωστή ως αγοραφοβία. Το θετικό είναι ότι μια άμεση αντιμετώπιση της διαταραχής πανικού μπορεί συχνά να εμποδίσει τη μετάβαση στην αγοραφοβία. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι άνθρωποι με διαταραχή πανικού βελτιώνονται με τη θεραπεία.
Πόσο συχνή είναι η διαταραχή πανικού;
Η διαταραχή πανικού εκδηλώνεται σε περίπου 3 με 6 εκατομμύρια Αμερικανούς και είναι δύο φορές πιο πιθανό να τη συναντήσουμε σε γυναίκες παρά σε άντρες. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία – σε παιδιά ή σε ηλικιωμένους – αν και συνήθως πρωτοεμφανίζεται σε νεαρούς ενήλικες. Μερικές φορές παρουσιάζεται όταν ένα άτομο βιώνει έντονο άγχος. Η διαταραχή πανικού δεν εκδηλώνεται σε όλα τα άτομα που βιώνουν κρίσεις πανικού ˙ κάποιοι άνθρωποι έχουν βιώσει μία κρίση πανικού, χωρίς να βιώσουν ξανά άλλη. Ωστόσο, για αυτούς που εκδηλώνουν διαταραχή πανικού χρειάζεται αντιμετώπιση. Χωρίς θεραπεία, η διαταραχή μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στη λειτουργικότητα του ατόμου.
Ενδείξεις και Συμπτώματα
Οι κρίσεις πανικού χαρακτηρίζονται από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Ταχυπαλμίες ή δυνατούς καρδιακούς παλμούς
- Πόνο ή ενόχληση στο στήθος
- Ρίγος ή τρέμουλο
- Δύσπνοια ή αίσθηση ασφυξίας
- Αίσθηση πνιγμού
- Ρίγη, εξάψεις ή εφίδρωση
- Ναυτία ή κοιλιακό άλγος
- Αίσθημα λιποθυμίας, αστάθειας ή ζάλης
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
- Αίσθηση απόσπασης από το σώμα ή από την πραγματικότητα
- Φόβο απώλειας ελέγχου ή επικείμενης καταστροφής
- Φόβο θανάτου
Διάγνωση
Η διαταραχή πανικού μπορεί να διαγνωστεί σε άτομα που βιώνουν κρίσεις πανικού, που εμμένουν στην ιδέα ότι θα πάθουν κι άλλη κρίση και που ως αποτέλεσμα αλλάζουν σημαντικά τη συμπεριφορά τους. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα συμπτώματα της διαταραχής πανικού, όπως η ταχυπαλμίες, η αίσθηση λιποθυμίας, η δύσπνοια και η εφίδρωση, συχνά εκλαμβάνονται λανθασμένα για ενδείξεις καρδιακής προσβολής ή άλλων απειλητικών για τη ζωή παθήσεων.
Θεραπεία
Η διαταραχή πανικού αντιμετωπίζεται συνήθως με φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία ή τον συνδυασμό των δύο. Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική για τη θεραπεία διαταραχής πανικού. Μαθαίνει στους ασθενείς να βλέπουν τις κρίσεις πανικού με διαφορετικό τρόπο και τους δείχνει πώς να μειώσουν το άγχος τους. Οι περισσότεροι εμφανίζουν σημαντική πρόοδο μόλις μετά από λίγες εβδομάδες θεραπείας. Είναι πιθανό να έχουν υποτροπές, αλλά μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Οι γιατροί μπορούν να συνταγογραφήσουν φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Συνήθως συνταγογραφούνται αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά για τη διαταραχή πανικού.
Συνοδές Διαταραχές
Η διαταραχή πανικού συνοδεύεται συχνά από άλλες διαταραχές, όπως κατάθλιψη ή κατάχρηση ουσιών. Τα άτομα με διαταραχή πανικού είναι πιθανό να πάρουν ναρκωτικές ουσίες ή να καταναλώσουν αλκοόλ με την ελπίδα να αντιμετωπίσουν ή να αποτρέψουν τα συμπτώματα. Η διαταραχή ενδέχεται να προκαλέσει φοβίες – όπως φοβίες για καταστάσεις ή μέρη, όπου βίωσαν κρίση πανικού. Για παράδειγμα, αν κάποιος πάθει κρίση πανικού μέσα σε αεροπλάνο, μπορεί στη συνέχεια να εκδηλώσει φοβία για τις πτήσεις.
Διαταραχή Κοινωνικού Άγχους (Κοινωνική φοβία)
Η διαταραχή κοινωνικού άγχους (γνωστή και ως κοινωνική φοβία) είναι ο έντονος φόβος του να κριθεί κάποιος από άλλους ή να ντροπιαστεί. Αυτός ο φόβος μπορεί να είναι τόσο έντονος ώστε να εμποδίζει την ενασχόληση με την εργασία, το σχολείο ή άλλα καθημερινά πράγματα. Τα άτομα με διαταραχή κοινωνικού άγχους συχνά έχουν έναν παράλογο φόβο του να ταπεινωθούν δημοσίως επειδή μπορεί να «λένε κάτι χαζό» ή επειδή «δεν ξέρουν τι να πουν».
Όλοι έχουν νιώσει άγχος ή αμηχανία κάποια στιγμή. Η συνάντηση με νέα άτομα ή η δημόσια ομιλία ίσως να προκαλέσει νευρικότητα. Αλλά τα άτομα με διαταραχή κοινωνικού άγχους ανησυχούν για αυτά ή για άλλα πράγματα για εβδομάδες πριν αυτά συμβούν.
Εκείνοι που επηρεάζονται, φοβούνται να κάνουν απλά πράγματα μπροστά σε άλλους ανθρώπους. Για παράδειγμα, μπορεί να φοβούνται να υπογράψουν μια επιταγή μπροστά σε έναν ταμία στο μανάβικο, να τρώνε ή να πίνουν μπροστά σε άλλα άτομα ή να χρησιμοποιήσουν δημόσιο αποχωρητήριο. Τα περισσότερα από αυτά τα άτομα γνωρίζουν ότι ο φόβος τους είναι υπερβολικός, αλλά δεν μπορούν να τον ελέγξουν. Έτσι, αποφεύγουν να πηγαίνουν σε μέρη ή εκδηλώσεις όπου πιστεύουν ότι ίσως χρειαστεί να κάνουν κάτι που θα τους ντροπιάσει.
Για ορισμένους ανθρώπους, το κοινωνικό άγχος εκδηλώνεται μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να φοβούνται πολύ να μιλήσουν με έναν πωλητή ή να μιλήσουν μπροστά σε κοινό. Άλλοι μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα σχεδόν σε οποιοδήποτε κοινωνικό περιβάλλον και με οποιονδήποτε, εκτός από τη δική τους οικογένεια. Μπορούν κυριολεκτικά να νιώθουν άρρωστοι από το φόβο εκεί που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βλέπουν απειλή. Τα παιδιά με κοινωνικό άγχος είναι επιρρεπή σε προσκολλητική συμπεριφορά, νευρικά ξεσπάσματα, ακόμη και αλαλία.
Πόσο συχνή είναι η διαταραχή κοινωνικού άγχους;
Η κοινωνική φοβία επηρεάζει περίπου 15 εκατομμύρια Αμερικανούς ενήλικες. Γυναίκες και άνδρες είναι εξίσου πιθανό να αναπτύξουν τη διαταραχή, η οποία συνήθως εκδηλώνεται στην παιδική ηλικία ή στην πρώιμη εφηβεία.
Ενδείξεις και Συμπτώματα
Τα άτομα με κοινωνική φοβία τείνουν:
- Να αγχώνονται πολύ με την επαφή με άλλους ανθρώπους και να δυσκολεύονται να μιλούν μαζί τους, αν και θα ήθελαν να τα κατάφερναν
- Να είναι πολύ αμήχανοι μπροστά σε άλλους ανθρώπους και να νιώθουν ντροπή
- Να φοβούνται πολύ ότι οι άλλοι θα τους κρίνουν
- Να ανησυχούν για μέρες ή εβδομάδες πριν από ένα συμβάν όπου θα βρεθούν με άλλους ανθρώπους
- Να μένουν μακριά από μέρη όπου υπάρχουν άλλοι άνθρωποι
- Να δυσκολεύονται να κάνουν φιλίες και να τις διατηρούν
Τα φυσικά συμπτώματα της διαταραχής του κοινωνικού άγχους μπορεί να μοιάζουν με κρίσεις πανικού. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν ερύθημα, έντονη εφίδρωση, τρέμουλο, ναυτία ή άλλη κοιλιακή δυσφορία, ταχυπαλμία, δύσπνοια, ζάλη και πονοκεφάλους. Οι ενήλικες που εμφανίζουν τη διαταραχή μπορεί να βιώσουν συναισθήματα απόσπασης και απώλειας αυτοέλεγχου σε κοινωνικές καταστάσεις. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα που εκδηλώνουν αυτή τη διαταραχή μπορεί να έχουν λίγες ή καθόλου κοινωνικές ή ρομαντικές σχέσεις, νιώθοντας έτσι ανίσχυροι, μόνοι ή ακόμη και ντροπιασμένοι.
Θεραπεία
Για τα περισσότερα άτομα με διάγνωση κοινωνικής φοβίας απαιτείται επαγγελματική θεραπεία για να την ξεπεράσουν.
Η κοινωνική φοβία αντιμετωπίζεται συνήθως με ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική θεραπεία ή συνδυασμό των δύο. Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για τη θεραπεία της κοινωνικής φοβίας. Μαθαίνει στα άτομα διαφορετικούς τρόπους σκέψης, συμπεριφοράς και αντίδρασης σε καταστάσεις, ώστε να αισθάνονται λιγότερο ανήσυχοι και φοβισμένοι. Μπορεί επίσης να βοηθήσει τους ανθρώπους να μάθουν και να εξασκήσουν κοινωνικές δεξιότητες. Τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα για την κοινωνική φοβία είναι αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά.
Συνοδές Διαταραχές
Η κοινωνική φοβία συνοδεύεται συχνά από άλλες αγχώδεις διαταραχές ή κατάθλιψη. Η κατάχρηση ουσιών μπορεί να αναπτυχθεί εάν οι άνθρωποι προσπαθήσουν να θεραπεύσουν μόνοι τους το άγχος τους.
